– a concept, an attitude – and this blog
Det er snart 50-årsjubileum for «Arild Asnes 1970»: 
«Arild Asnes i Stockholm. Han skulle reise hjem om noen timer, ruslet oppover Drottninggatan, uten noen som helst grunn, drev som det heter. Hva så han da? Han så, midt i Drottninggatan, midt i Stockholms hjerte, et kjempebygg reise seg, et forretningsbygg, så stort at man knekker nakken når man ser opp på det. Og man blendes, ja man tør ikke se opp på det, for det er dekket med aluminium.
Nærmast ferie frå blogginga no. På tur i Stockholm og Mälardalen. Innom Stadsbiblioteket og knipsa Poesibazaren. For poesi, kontemplasjon, podcasting o.a.
Dette kan vi lese i eit oppslag hos Bibliotekarforbundet 31. mai. Lanseringa av ein revidert versjon av Plan S fann stad i London to dagar tidlegare. Den største skilnaden er at innføringa av Plan S blir utsett i eitt år til 1. januar 2021. Noko som betyr at dei første publiseringane finn stad rundt 2024, jamfør svenske Universitetsläraren. Men på Forskningsrådets heimeside seier blant anna Nina Karlstrøm frå Unit at «– Vi merker en større endringsvilje hos forlagene nå enn tidligere. Avtalene vi inngikk med Wiley og Elsevier tidligere i vår er eksempler på dette. Det viser at det internasjonale trykket for åpen publisering har påvirket holdningene hos forlagene.»
BF-medlemmar og abonnentar på Bibliotekaren si trykte utgåve kan i det blodferske nr. 2, 2019, lese eit intervju underteikna gjorde med Nina Karlstrøm med overskrifta: «Spillet bak kulissene. Hun forhandlet fram Elsevier-avtalen».
På bloggen har vi p.t. 11 artiklar om Plan S.
På bloggen har vi vore opptekne av lagnaden til tidsskrifta, både i og utafor biblioteka. Frå no av (men kanskje ikkje i juli) vil vi ein gong i veka presentere ein ny artikkel i eitt av dei norske kulturtidsskrifta som til kvar tid har open tilgang gjennom Idunn.no, og som vi meiner bør ha interesse for mange lånarar i folkebiblioteka.
Denne veka tar vi føre oss ein artikkel i Norsk medietidsskrift nr. 2/2019: «Et varslet folkemord? Dekning av Holocaust i norsk og svensk presse» av Rune Ottosen, professor i journalistikk ved Oslomet.
Vi registrerer at mange bra bibliotekfolk går i pensjon i desse dagar. Nedtrapping no er vel fortent, men noko skal ein ha å gjere, så kvifor ikkje bli aktiv bidragsytar for bibliotekdelen på lokalhistoriewiki.no!
Det gjeld å bruke biblioteket når ein har det, noko Vatikanet har, men ikkje bruker, meiner nokre. Dei fleste har kanskje ikkje fått med seg at det pågår ein debatt om kvinnelege prestar og diakonar i den katolske kyrkja, men i avisa Vårt Land er dette eit tema. I ein artikkel av Ingebjørg Nesheim 12. juni kan vi lese:
« … en pavelig kommisjon som ble nedsatt i 2016 for å utrede spørsmålet … hadde [ikke] greid å komme til enighet. Dermed er saken er stilt i bero: «Videre forskning er påkrevet,» sa paven.
En institusjon som reagerer sterkt på dette er Wijngaards Institute for Catholic Research, som i lang tid har kjempet for ordinasjon av kvinnelige prester og diakoner. I et svar til paven hevder instituttet at kommisjonens funn er i strid med historisk bevismateriale som viser at riten for å ordinere kvinner til diakonatet var identisk med den som ble brukt for menn, og påpeker at et av manuskriptene som bekrefter dette, er oppbevart i Vatikanets bibliotek: «Så kanskje paven kunne finne ut av det ved selvsyn?»
Folk tenkjer kanskje at interaktivitet mellom lånar og bibliotek er noko som starta med Nettet og Bibliotek 2.0 for rundt tolv-tretten år sidan. Men det er positivt feil. VGs Anders Giæver skriv 9. juni om ein type papirbasert interaktivitet som vi ikkje unner vår verste fiende å oppleve:
«En gang i tidlig tenårene da jeg akkurat hadde oppdaget Agatha Christie og hadde fått anbefalt «Ti små negerbarn» (sorry, men den het faktisk det) som hennes beste, gikk jeg på min livs største litterære skuffelse. Etter å ha lånt boken på biblioteket og satt meg godt til rette for å nyte mysteriet, så jeg at en eller annen utrolig kjiping hadde skrevet med blokkbokstaver på tittelbladet: DET ER DOKTOREN SOM ER MORDEREN!»
Vi må tilstå at vi har gått god for slik verksemd, men berre når lånarar har …
Anten kjenner du Prøysenvisa eller ikkje (OBS: Ikkje for barn denne gongen), men poenget er at bibliotekmiljet og andre som markerte seg mot store delar av EUs opphavsrettsdirektiv i fjor, kan få revansjert seg når direktivet no skal bakast inn i den norske åndsverklova. I nyheitsbrevet sitt kjem den europeiske bibliotekorganisasjonen EBLIDA med ei oppmoding om innsats. Og eit nettverk av organisasjonar kan love hjelp: «EBLIDA and its coalition partners, EUA, IFLA, LIBER, SPARC Europe, COAR, EIFL and Science Europe stand ready to offer support and advice to anyone involved in their national transpositions of the Directive.»
Ingen spesielt glup parole
Regjeringa har sleppt digitaliseringsstrategien sin i dag. Denne vil det bli debatt om. Ikkje minst om forslaget om at kvar og ein av oss skal få ein virtuell assistent, «et filter som viser relevant og individuelt tilpasset informasjon når innbyggeren er logget på offentlige nettsider.» Eit filter som sjølvsagt aldri i verda kan bli hacka og som ingen styresmakter nokon gong kan finne på å misbruke.
Det måtte jo kome. For ifølgje Evgeny Morozov i eit (viktig!) intervju i Klassekampen i mars (for abonnentar) ligg Europa ti år etter USA og Kina på kunstig intelligens. Og i Kina er det verkeleg mykje å hente, jamfør deira fantasiske og brukarvenlege sosiale poengsystem.
Bibliotek er nemnt i strategien (den norske), men berre den digitale innsatsen til Nasjonalbiblioteket. Så kva med dei verkelege, fagutdanna kunnskapsassistentane ute i kommunane, også kalla bibliotekarar? Som har lært seg faget å lytte. Og som kan kome til å formidle alternativt materiale og idear til det som offentlege og/eller kommersielle algoritmar kan prestere?
Vi har ei kjensle av at vi plutseleg vil kome attende til dette.
PS: Ved dette høvet oppretta vi eit nytt stikkord: OBS! Ironisk innhald.
Så er Barbro gått ur tiden, så altfor tidleg. Ein verkeleg framifrå, prisvinnande svensk bibliotekar og aktivist, særleg for det fleirkulturelle biblioteket. Ei som vi utan atterhald for nokre år sidan førte opp på lista vår over Barske bibliotekarar. Fleire kollegaer i Noreg kjende henne, og vi hadde gleda av å gjere henne kjend for endå fleire gjennom eit større intervju i Bibliotekforum i 2010. Mora hennar var norsk, frå Eidsvoll, jf mellomnamnet, mens det greske fekk ho frå Vassilis, ektemann gjennom 43 år, også ein kollega.
Sjå også på Bis-bloggen.
