På dei åtte sidene i bladet blir blant anna fleire biblioteksjefar intervjua om debattredaktørjobben, og det er mykje ein kunne trekke fram, men eitt viktig poeng er Stavangersjefen Anne Torill Stensberg si påminning: «For meg som har et stort apparat rundt meg, er dette greit, jeg er mer bekymra om du er i en bitte liten kommune og står alene og kjemper for uavhengigheten».
Kim Tallerås frå OsloMet informerer om at dei på bibliotekarutdanninga har «utviklet noen nye emner for å forberede studentene på bibliotekets rolle i offentligheten. Ett av dem heter Bibliotek og demokrati, et annet er Kultur- og kunnskapspolitikk». Og mens andre er opne for å lage ein eigen redaktørplakat for bibliotek, seier han: …
I Bok365 sin artikkelserie om den komande boklova var dei i går innom lydboka. Dei intervjuar Arne Magnus i Gyldendal. Han er klar på at styresmaktene gjennom boklova ikkje må «behandle strømmetjenestene som noe de ikke er: bokhandler».
Og dei er heller ikkje bibliotek. Verkeleg ikkje. Noko vi var inne på på bloggen for nokre dagar sidan. Gyldendølen stadfestar at for strøymetenestene er det «ikke naturlig at de skal ha skaffeplikt i tradisjonell forstand». Når vi samtidig ser på praksis, hjelper det lite at han legg til: «Det betyr ikke at de ikke skal ha et ansvar for bredden. Vi ønsker ikke at strømmetjenestene skal bli en lyd-versjon av bestselger i massemarkedet».
Nyleg kom «Leseundersøkelsen for 2022». Bokhandlerforeningen kommenter henne blant anna slik: «Vi ser at de som svarer at strømming av lydbøker bidrar til totalt økt bokkonsum, i stor grad er de samme personene som allerede leser mye. Det er bra for leseren at bøker er tilgjengelig i mange format og kanaler. Men ideelt skulle vi ønske at strømming var en vei inn i litteraturen for å øke lesingen blant de som leser lite fra før. Det ser vi i mindre grad».
Etter biblioteket sine mange lydboknederlag ser vi i alle fall tydelegare enn før baksidene ved den frie litteraturmarknaden. Dét kan vel vere ei lita griskokktrøst.
Tidsskriftet Bibliotekaren har no lagt ut intervjuet med Kira Del Mar, bibliotekstudenten som skreiv bacheloroppgåva ved OsloMet i fjor med tittelen Er biblioteket for alle?Skeive og LHBTIQ+ personers holdninger til og erfaringer med folkebibliotek i Norge. Kort oppsummert: « … selv om resultatene tyder på at flertallet oppfatter bibliotekene som et trygt rom, er forventningene til biblioteket så høye at det likevel ble uttrykt skuffelse. … På alle spørsmål kom særlig transpersoner og ikke-binære brukere dårligere ut. De var mindre fornøyde, hadde mindre representasjon i samlingen, opplevde mer minoritetsstress og følte seg mindre trygge på biblioteket».
Kulturrådet melder no at dei «etablerer ny modell for innkjøp av tidsskrifter til bibliotekene». Den nogjeldande modellen, der biblioteka kunne søkje om å få subsidiert abonnement på tidsskrift, har vore krevjande og dyr å administrere. Etter ei evaluering ved Høgskulen i Volda har rådet no vedtatt «å erstatte den med en modell der tidsskriftene vil kunne søke om å bli godkjent for innkjøp til folkebibliotekene, og der bibliotekene så vil kunne legge inn sine ønsker om abonnement på de tidsskriftene de ønsker, innenfor ordningens ramme».
Men ordninga har klare avgrensingar, for det første vil ho omfatte berre kulturtidsskrift, og ikkje fleire enn «tentativt 15 – 25», står det på side 27 i Volda-rapporten, og for det andre vil kvart bibliotek berre få innvilga 4-5 gratis, etter eige ønske. Men nuiallafall, som svenskane seier.
Det vil også følgje med nokre tiltak frå Kulturrådet på formidlingssida. Og der det enkelte biblioteket må forplikte seg på nokre punkt. «Den nye modellen gjelder fra søknadsfristen 2. september 2022, og det vil bli avholdt et informasjonsmøte om endringene 18. august».
Det vore kritikk mot politiet og kva dei har gjort og ikkje gjort før og etter masseskytinga og dei to drapa mot det skeive miljøet i Oslo: Ifølgje VG: «Justisministeren vil evaluere PST og politiet etter masseskytingen i Oslo. Høyre-leder Erna Solberg sier PST har gjort en åpenbar feilvurdering».
Mens i North Carolina har ei hending på eit bibliotek fått overskrifter i nasjonale media. Der blei eit «children’s Pride Storytime event» invadert av såkalla «Proud Boys» og andre demonstrantar. Og dei sistnemnde med støtte frå den lokale ordensmakta, meiner fleire bibliotekbrukarar som var til stades. Sheriffen nektar for dette, men foto folk la ut på Facebook tyder på det motsette, sjå illustrasjonen.
PS 28.6. >> No skjer det ting også i Kanada som ikkje skulle skje.
Ikkje frå Rotterdam eller Særp, men Kistad i Stockholm. Klikk og kikk på filmen
Ifølgje Arkitektnytt har Deichman Bjørvika-arkitektane Atelier Oslo og Lund Hagem vunne konkurransen om å «transformere og utvide» hovudbiblioteket i nederlandske Rotterdam. Overskrifta her er frå pressemeldinga om dette frå dei samarbeidande arkitetktkontora, og endringa dei viser til er at biblioteket er blitt «et åpent og innbydende sted hvor mennesker kan møtes og arbeide; en storstue for hele byen». Den tredje parten i samarbeidet er nederlandske Powerhouse Company, der norske Johanne Borthne høyrer heime.
Samtidig har Arkitektnytt ei sak om ei litt tilsvarande omdanning og tilbygg i Sarpsborg.
Vinyl og cd-ar på Kulturbiblioteket i sentrale Stockholm
Om marknadsføring eller ikkje av vinyl i bibliotek, om talekonkurransar på bibliotek i 1935, om ein ny digital scene for bibliotekarrangement og om dei internasjonale twitterkunstutstillingane, som aller første gong fann stad på Moss bibliotek. Les meir:
Ei mykje lesen og debattert sak dei siste vekene, blant anna her på bloggen og på lista Biblioteknorge, er om Nasjonalbiblioteket si nedlegging av dei nasjonalbibliografiske tidsskriftanalyttane i basen Norart. No har NB sin eigen rådgivande komité, Emnedatakomiteen, sett på saka, og i referatet frå møtet deira 14. juni heiter det om «Avvikling av Norart»:
Medlemer i Emnedatakomiteen uttrykte bekymring for korleis informasjonsbehova Norart i dag bidrar til svar på, skal dekkast framover ved avvikling av tenesta. Den nye løysinga Nasjonalbiblioteket skisserer framstår som uferdig. Sjølv om delar av datamaterialet kan vera tilgjengeleg i andre former, vil metadata med blant anna klassifikasjonskodar knyta Norart-materialet saman med andre databasar der Dewey er i bruk, både nasjonalt og internasjonalt. Det at Norart etter kvart ligg i Alma, gjev god tilgang framover. Og fulltekstbaserte søk har potensiale for å møta mange behov. Men det vil vera behov for i det minste grunnleggande metadata knytt til artiklane og innhaldet i dei, og det er behov at nytt materiale vert registrert og lagt til også før ei fornya løysing er på plass.
Norsk komité for emnedata (tidlegare NKKI) «skal fungere som rådgivende organ for Nasjonalbiblioteket og bibliotekmiljøet i saker innenfor det kunnskapsorganisatoriske området». Komitten har blant anna representasjon frå Biblioteksentralen, Bokbasen AS, ABI ved OsloMet og BIBSYS.
På Bok365 har dei i dag overskrifta Dempet i strømmemarkedet. Vi merker oss spesielt at den største lydbokstrøymaren her i landet, svenske Storytel, er «tvunget til å fokusere mer på kortsiktig inntjening og konservere eksisterende kassebeholdning. Over hundre ansatte har måttet forlate konsernet og fokus på å hente nye titler blir noe dempet. Viktigere blir det å utnytte det rikholdige eksisterende biblioteket mer økonomisk effektivt». Og vidare uttrykker no fleire norske forlag «uro over at spesielt den norske avdelingen av Storytel virker lite interessert i å ta inn nye titler». Så om du synst utvalet og breidda er dårleg i dag, vil det ikkje bli betre, heller dårlegare (på svensk og engelsk er det betre).
Ein ting til: Som med strøyming av filmar og seriar kan du på dei kommersielle lydbokappane aldri vere trygg på at …
Laptopklubbeni Åsane. Frå eit lesarinnlegg i Bergens Tidende: «Ved en ren tilfeldighet ble jeg oppmerksom på at hjelp og støtte i «den digitale verden» er et tema biblioteket har meget god kompetanse på. Der hjelper man svært mange som er «langt bakpå» til å bli mindre engstelig for å prøve og feile». Ein tanke: Han skriv «Ved en ren tilfeldighet … ». Vi ser info om seniorsurf på heimesider og sosiale medium, men kanskje dei aktuelle gruppene må bli informerte på «gamlemåten», gjennom papiraviser og plakatar på stader der dei vanlegvis går? (men kan godt hende dei gjer dét i Åsane).
Internetts økosystem.Nasjonal kommunikasjonsmyndigheit (Nkom) lanserer no høyring av ein rapport om nemnde system. «Rapporten belyser de økende bekymringene knyttet til rollen til plattformer som Google og Facebook innen internettøkonomien». Innhaldet: «Hvem skal betale for internett? / Hva er problemet? / Debatten er ikke ny / Bli hørt i debatten / Rapporter og dokumenter / Hva er nettverkseffekt?» Her på bloggen grupperer vi relaterte artiklar under bl.a. «Internett» og «Sosiale medier».
Først i kuttekøen. Ifølgje The Guardian vil særleg bibliotek, skolebygg og svømmehallar måtte tole store kutt når kommunane i nærmaste framtid må takle auka straumprisar, løner og p.t. 9 prosent inflasjon. Og dette kjem i tillegg til den allmenne nedbygginga av folkebibliotek i Storbritannia.
Ikkje bokstaveleg, men i kroner og øre. Dagbladet hadde i går ei «oppsummering» av prinsesseballballaden på Deichman Bjørvika i Oslo. Det går fram at biblioteket fekk 961 000 kroner for utleiga, praktisk talt den månadsinntekta dei må ha for at bystyret skal vere nøgd med innteninga, nemleg 12 millionar per år.
No seier kulturbyråd Omar Gamal (SV) at «Denne bursdagsfeiringen var helt spesiell og et engangstilfelle som ikke kommer til å gjenta seg», og frå å ha nærmast skrytt av ordninga tidlegare, seier han no at «Hvis det blir større økonomisk handlingsrom i framtida, er jeg ikke gift med utleiekravet». Men om eit år er det kommuneval også …
Deichmans kommunikasjonsdirektør held likevel bibliotekdøra på gløtt: «Arrangører bør ikke anta at Deichman heretter leier ut og stenger biblioteket selv om lommeboka er feit. Det må helt spesielle grunner til, som i dette tilfellet».
Dagbladet skreiv på leiarplass om tonedøve festarrangørar og publiserte den skarpe fråsegna til dei tillitsvalde, mens VGs Astrid Meland kallar det «surmaget kritikk». I kulturavisene Morgenbladet og Klassekampen har det vore tyst. Dei er då heller ikkje klikkavhengige …
Éin viktig tendens ved bibliotekutviklinga i Noreg på 2000-talet er bygginga av nye bibliotek. Særleg nye hovudbibliotek (men der filialar kan vere ofra) og særleg i store og mellomstore kommunar. På den faste sida vår, Nye bibliotekbygg, forsøker vi å informere om slike planar og framdrift.
Ein av dei mest framståande planane er i Skien, men der ser vi no i avisene at det er uro i bystyret etter prisauken frå 350 til 499 millionar. FrP vil dele opp biblioteket og Ibsensenteret, før dei er samanslåtte. Over fjorden i Moss er det for tida fullt partipolitisk kaos omkring alt frå fellesbygg eller ikkje med kulturskolen, via lokalisering og dermed byutvikling, til inga endring, men litt oppgradering osv. Og ei utmelding av ei bystyregruppe. Mens i Sarpsborg går det meste etter planen, og no har dei funne mellombels lokale på torget. Der blir det om- og tilbygg, så dei må stenge i eit drygt år.
Vi har aldri før lenka til The Hollywood Reporter, men éin gong må vere den første. Greia er at Philip Baker Hall er død, 90 år gamal. Dette var skodespelaren med fleire store roller, men som ifølgje «alle» kanalar i dag vil mest bli hugsa som bibliotekdetektiv Bookman i ein episode i serien Seinfeld i 1991.
>> Nytt 16.6.: Kontant reaksjon frå fagforeiningane i Dagbladet: «Rett og slett flaut. Deichman må bukke, nikke og neie for Oslo kommunes inntjeningskrav». Sjå også dansk TV2.
Det er sjølvsagt hyggjeleg for Oslo å ha eit nytt bibliotek som er så kult og innbydande at landets aller ypparste 18-åring ønskjer å ha party der. Men sjølv om biblioteksjefen forsikrar at «dette er et sjeldent unntak», har i dag dusinvis av pengesterke foretak, organisasjonar og ikkje minst alle norske eventbyrå ført opp Deichman Bjørvika på lista over potensielle locations for store og små occasions. Éin ting er at romma er delikate og praktiske, men i tillegg vil arrangørane skaffe seg uvurderleg kulturell kapital! Presset, og innteninga, vil bli stor!
At heile kåken var til utleige, visste vi ikkje før no. Tidlegare trudde vi det «berre» var «Kringsjå», med eit anna ord den store «utkraginga» på toppen. Sjå fotoet. Og enkeltrom. Og alle kontora som er utleigde på fast basis. Og kafeane osv.
På sentral plass i minst to svenske riksaviser i dag er dette den, for mange, sjokkerande bodskapen. I eit debattinnlegg i Dagens Nyheter frå organisasjonane til forfattarane, bibliotekarane og læremiddelprodusentane heiter det: «… i stället för permanenta lösningar har vi fått tillfälliga ”lässatsningar”. Det finns nog ingenting regeringen älskar så mycket som att initiera nya lässatsningar. I Sverige har vi nu ett läslov, en läsambassadör och ett läsråd» Og . … Regeringen har alltså gett skolans personal kompetens, i stället för att sätta in den personal som redan har exakt den kompetens som krävs (läs: utbildade skolbibliotekarier)».
Og på leiarplass i Aftonbladet viser dei til DN og skriv: «Det är hög tid att regeringen slutar med pr-trick och fåniga kampanjer. Skolminister Lina Axelsson Kihlbom måste ta striden för att ge alla rätt till skolbibliotek med riktiga bibliotekarier – kosta vad det kosta vill».
