Dette kjem fram i ein artikkel frå oktober i fjor; «Nytt lys på nasjonalsangens historie» av Anne Jorunn Kydland (i tidsskriftet Studia Musicologica Norvegica, fritt tilgjengeleg på Idunn.no). Dette er ei utdjuping av den alt svært innfløkte historia om korleis «Ja, vil elsker» blei til.
Bjørnstjerne Bjørnson sin første versjon er frå 1859, men seinare, fram til 1870, endra han delar av teksten fleire gongar. Han skreiv nye vers og tilpassa teksten til politiske hendingar i samtida; frå éin nasjonal krigs- eller konfliktsituasjon til ein annan, så etter kvart til stabilitet og fred, men til slutt påverka av ny unionstrid. Også ulike tonsettarar påverka det endelege resultatet.
Kydland var ein av forfattarane av boka «Historien om ´Ja, vi elsker´» (Oslo: Pax, 2002). Men det nye ho har å melde stammar frå eit tynt, lite hefte med manus, brev og avisklipp som forfattarane ikkje kjende til for tjue år sidan. Men det har heile tida lege i Gunnerusbiblioteket i Trondheim. Der finn vi det no digitalisert: [To Fædrelandssange] / af Bjørnstjerne Bjørson.
Dokumentet kan lastast ned og til dømes inngå i ei lita utstilling i biblioteket? Lisensen er ein av dei rause: CC BY-SA 4.0.
Til slutt: Kydland skriv også: «Sett i verdensperspektiv må det være enestående at en nasjonalsang nevner ordet skam og streifer tanken om manglende solidaritet».
PS 17.5.: Kydland sine funn var framande for Bjørnsonbiografen Edvard Hoem. Etter snøgglesing av første bandet (av fire), Villskapens år : Bjørnstjerne Bjørnson : 1832-1875 (utgitt 2009), finn vi (på side 211) faksimile av éi side av heftet i Gunnerusbiblioteket, men ikkje mange detaljar om korleis sangen «voks fram» gjennom over ti år.
Leave a Reply