Fleischer er engasjert i bibliotekspørsmål. Her på ein e-bokdebatt i Örebro i 2014
Den nylege svenske debatten om bokval, der ein debattant åtvara mot å kjøpe faglitteratur som ikkje er «vitskapeleg», har kome ned på jorda. Her på bloggen var Mikael Böök tydeleg på at «bekännelselitteratur» ikkje er vitskapeleg, men likevel avgjerande viktig å ha i biblioteket.
Historikaren Rasmus Fleischer skriv i Expressen om endå ei omstridt «helsebok» som finst i mange bibliotek, der foreldrar til autisiske barn får råd om å gje dei utspedd klordioksid. Med alvorlege skadar som resultat.
>> Sjå også sak på Fleischers blogg Copyriot.
Men Fleischer går vidare og peiker på ein viktig årsak til dette uføret, nemleg at stadig fleire bibliotek set ut bok- og mediavalet til kommersielle leverandørar: «Detta har skett eftersom biblioteken rutinmässigt hyr in e-böcker som pakettjänst från företaget Elib. Ett företag som i likhet med Adlibris och Bokus håller portarna vidöppna för de mest obskyra förlag.»
Fleischer forsøkte alt i 2011 å starte debatt om dette i «Biblioteket», ei bok som også fekk lesarar her i landet. Då var bokhandelen Adlibris i fokus: «Sextio procent av bibliotekets inköp väljs ut av fyra personer på Adlibris, som rankar nyutkomna böcker efter förväntad kommersiell framgång, baserat på recensioner och författarens kändisskap» … «detta är väldigt trist och tyder på en slags teknokratisk inställning. Om bibliotekarierna såg sitt eget urvalsarbete som en konstnärlig verksamhet, jämförbar med curatorerna på en konsthall, skulle de knappast protestera mot att det förekom olika uppfattningar om vilket slags urval som är bäst».
Kor omfattande er slikt som dette i Noreg?
I 2014 noterte vi at Biblioteksentralen hadde omlag 60 kunder til tenesta dei kallar Medievalg. No har det auka til ca. 70, melder Kristin Lande i ein epost frå Biblioteksentralen:
« – Medievalgtjenesten, slik vi definerer den, er en innkjøpstjeneste hvor vi disponerer en bestemt sum til å gjøre et utvalg av sesongens bøker/filmer/lydbøker til en pakke, som biblioteket kjøper.
Listene over titler innenfor de ulike mediene lages av våre markedskonsulenter med faglig kompetanse innenfor de respektive medier. Kriterier har vi kommet fram til i samarbeid med en gruppe pilotkunder. Utvalget baserer seg i utgangspunktet på biblioteklovens paragraf 1 om kvalitet, allsidighet og aktualitet. Videre fokuseres det på en rekke andre hensyn basert på erfaringene med ordningen over mange år, samt vår kunnskap om og oversikt over bokmarkedet fra år til år.
Eksempler på disse kriteriene er:
- Alle titler skal være førstegangsutgivelse på norsk.
- Utvalget skal ha tilstrekkelig variasjon – herunder sjangervariasjon, variasjon i emner/tematikk, eller målgrupper.
- Utvalget skal ha tilstrekkelig bredde – vi prioriterer derfor titler med tematikk og relevans som dekker hele landet.
- Så langt det lar seg gjøre, prøver vi å gjøre en vurdering av helhetlig kvalitet.
- Vi prøver å unngå titler som i fysisk fremtoning anses som uegnet for utlån.
- Vi kjøper ikke inn serier på bokpakkene for voksne. På barnebokpakkene derimot utgjør serier en vesentlig del av utvalget. Her prioriterer vi kontinuitet, slik at seriene følger pakkene dersom det er en fortsettende handling i serien.
- Norske filmer prioriteres generelt.»
At andre norske firma, til dømes bokhandlar, som i Sverige, driv med slikt, har vi ikkje registrert.
Formidling i fokus
Etter ganske omfattande digitalisering og automatisering av bibliotekrutinar dei siste ti-åra har ein del stillingsressurar blitt vekk (1 av 5 på 12 år ifølgje Tord Høivik i Bok og bibliotek nr. 3, 2015), men ein god del er også frigjorte til anna arbeid, og den allmenne oppfatninga er at desse går til litteraturformidling av høgare kvalitet enn det ein fekk tid til før. No er ikkje 70 kundar, som Biblioteksentralen viser til, så mykje, men det er likevel ein tankekross at desse to tendensane skjer parallelt. Kunnskap om media, gjennom utvalsprosessen, burde vel vere ein føresetnad for god formidling? Tenkjer vi.
Leave a Reply